Afyonkarahisar efsâneleri motif bakımından oldukça zengin bir yapıya sahiptir. Aynı efsânede birkaç motifin aynı oranda işlendiğini görmenin mümkün olduğu efsâneler gibi, Anadolu’da sıkça rastlanan bir motif olan Taş Kesilme motifini işleyen çok güzel varyantları da görmek mümkündür. Yalan söylemenin ve yalancı şahitlik yapmanın çok büyük bir suç olduğunu işleyen Şahitler Kayası Efsânesi, aynı zamanda hak, hukuk ve adalete bağlılık duygularını da yerleştirmektedir.

Efsâneye göre: Afyonkarahisar’ın yakın köylerinden birisinde yaşayan, zengin ve o oranda da haşin bir adam varmış. Bu adam karısını boşamak ister, fakat boşanma sebebi bulamadığı için bir türlü boşanamazmış. Sonunda iftira yoluna başvurarak boşanmayı aklına koymuş. Düzenlediği oyunu sahneye koymuş. Adamın karısı son derece dindar bir hatunmuş. Bu yüzden O’na çevredekiler evliya gözü ile bakarlarmış. Nevarki talihsiz bir evlilik onu mutsuz etmiş... Etmiş etmesine amma, o daima haline şükreder ve kaderine rıza gösterirmiş.

Haşin adam, karısının kendisini aldattığını öne sürerek dava açmış. Peşinde ayarladığı yarım düzine yalancı şahidi ile varmışlar Afyonkarahisar Kadısı’nın huzuruna... Kadı, kadını da, erkeği ve yalancı şahitlerini de dinlemiş. Sonunda erkeği haklı bulmuş ve onun boşanma isteğini onaylamış. Bunun üzerine kadın “Ah!..” etmiş ve o günden sonra bir daha onu gören olmamış... Ama, “Ah” yerinde kalmamış. Haşin adam muradına ermenin sevinci içerisinde yalancı şahitleriyle birlikte gülüşe çağrışa köylerine dönerlerken, Allah’ın gazabına uğramışlar. Hepsi de oldukları yerde taş kesilmişler. İşte bugün Afyonkarahisar yakınlarındaki Şahitler Kayası adı verilen yedi kayanın öyküsü budur.

Kaynak:  AKÜ Afyonkarahisar Kütüğü kitabından alınmıştır.