Feryat etmek, haykırmak, ağlamak, sızlamak anlamlarına gelen bozlak kelimesi hem Dede Korkut'ta hem Divânu Lügati't-Türk'te boz(u)lamak (ses vermek), boz(u)latmak (böğürtmek) ağlamak, feryat etmek anlamlarında kullanılmaktadır. Ferruh Arsunar, Anadolu Halk Türkülerinden Örnekler kitabında konuyla ilgili şunları söylüyor: "Dağ ve oymak havalarının karakteristik bir örneği olan bozlaklar tarz ve üslup itibariyle de muhteliftir. Herhangi bir konu ifadesi olarak söylenen serbest deyişin esas taraflarından birini belirten bozlak tarzı, yiğitleme, güzelleme, harbi, yanık, ağıtlama, Kerem Bozlağı gibi konulara göre söylenir ve her konunun ismini alırlar."
Yozgat bozlaklarının çoğunun sözlerinin kime ait olduğu belli olmamakla birlikte, bilinen saz şairlerinin eserlerine de rastlanmaktadır. Dizeler 11'li hece ölçüsünden ibaret olup, söylenirken başına "aman", "of", "aydos" gibi ünlemler getirilir. Bozlaklar 11'li hece ölçüsüne sahip olmasına rağmen yine söylenirken altıncı heceden sonra "de", "da" ekleri getirilerek 12'ye çıkarılır. Bazen altıncı heceden sonra yine bir takım ünlemler eklenerek veya söz tekrarlarıyla 14 heceye çıkarıldığı görülür.
Bahadın'da Âşık İbrahim, Nazi, Necip, Büyükmahal'dan Yusuf Usta, Yassıhüyük Köyü'nden Âşık Yusuf, Boğazlıyan Başhoroz Köyü'nden Hüseyin Doğan, Boğazlıyan merkezden Galip Çavuş, Kadışehri Yakacık Köyü'nden Gözel Eryiğit, gibi gönüllülerin elinde ve dilinde pişer.
Yozgat ve çevresinde çok sayıda bozlak örneği olmasına rağmen, 1945 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı tarafından yapılmış olan derleme çalışmalarının çoğu kaybolmuş veya yanmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır: Yozgat merkezden Faik Civelek'ten derlenen "Halime", Kırıksoku Köyü'nden Kazım Yıldırım'dan derlenen "Anadan Atadan", Yozgat merkez Salih Altınok'tan derlenen "Oduncular", Sabri Saygılı'dan derlenen "Server", Akdağmadeni Çıkrıkçı Köyü'nde Ali Çiftçi'den derlenen "(Kesik kerem) Ben Mevla'ya Yazdım", "Yazdılar, "Evvel Bahar, Yüce Dağ, Cuma Günü, Lamekan Şehrinde" aynı köyden Halil Çiftçi'den derlenen Türkmeni Bozlağı olan "Ahşamınan da", Bahadın kasabasında Nuri Bektaş'tan derlenen "Digel, Aleykümselam" Sorgun Muallı Köyü'nden Hüseyin Akkaya'dan derlenen "Çuhurova", Sorgun Sarıköy'de Bektaş Özdemir'den derlenen "Kalk Git, Âşık Kerem, Erik Dalda Bir Sıra, Elif Deyi", Çekerek Çürükköy'de İsmail Akkaya'dan "(Karacoğlan'dan) Şurda Bir Kız, Bürücükten Bir Parça (Çıhdım Baktım), Bülbül Havalanmış, Alcı Köyü’nde Muhittin Kaynar'dan "Sabahtan Uğradım", Kırıksoku Köyü’nde Arif Yılmaz'dan, Akdağmadeni Albar Köyü’nde Osman Bener ve Hasan Salman'dan, Saraykent Dikir Köyü’nde Yahya Özel'den, Akdağmadeni Kabıt Köyü’nde Ali Türkba’dan, Sorgun Kütükköy'de Kamil Korkmaz'dan derlenen onlarca halay ve oyun havaları da kaybolup gitmiştir.
Geline Yalvarma, Gelin Ağlatma, Gelin Bindirme, Karşılama, Sabah Zahiri (Nöbet) havalarının hiçbiri bugün düğünlerde çalınmamaktadır.