Deyr-ül Zafaran Manastırı - Mardin
Kimlik
| Adı |
Deyr-ül Zafaran Manastırı |
| Envanter No |
. |
| Harita No |
22M-11b 1/1000 |
| Mah. Köy - Mevkii |
|
| Adres |
Mardin-Nusaybin yolu üzerinde, Mardin Merkez'e 5km. uzaklıkta bulunmaktadır. |
| Pafta |
|
| Ada |
|
| Parsel |
|
Koruma Durumu
| Koruma Derecesi - Anıtsal |
1 |
| Koruma Derecesi - Çevresel |
|
| Koruma Derecesi - Aykırı |
|
| Bugünkü Sahibi |
|
| Bakımından Sorumlu Olması Gereken Kuruluş |
Deyr'ül Zafaran Manastırı VAKFI |
Diğer Özellikler
| Yaptıran |
|
| Yapım Tarihi |
4.y.y. |
| Yapan |
|
| Kültür Dönemi |
|
| Kitabe |
|
| Vakfiye |
|
| Genel Tanım |
Yapım Tarihi: 4.y.y.Zemin+2 Katlıdır. Yapı Mardin-Nusaybin yolu üzerinde, Mardin Merkez'e 5km. uzaklıkta bulunmaktadır.Yapı manastır kilise ve müştemilatlarıyla bir bütünlük arz etmektedir. Deyr'ül Zafaran Manastırı; Yumez ve Süryaniler'in en tanınmış manastırıdır. Kilise 4. y.y. sonlarına doğru inşa edilmiştir. |
Kullanım Durumu
| Koruma Durumu |
A |
| Taşıyıcı Yapı |
A |
| Üst Yapı |
A |
| Dış Yapı |
A |
| Süsleme Elemanları |
A |
| Rutubet |
A |
Ayrıntılı Tanımı
| Yapılan Onarımlar |
Yapı, 1995 yılından sonra zaman zaman restorasyon görmüştür. Özellikle yapının taşları arasında derz dolguları ve üst örtüsü yenilenmiştir. Meryem Ana Kilisesi'nin kuzeydeki nefi kapatılmıştır. Kilise kısımlarının iç mekanlarının duvar sıvaları raspalanmıştır.
Yapının çevre düzenlemesi ve girişteki bekleme salonları hediyelik eşya satış dükkanları yeni yapılmıştır. |
| Ayrıntılı Tanımı |
Yapının doğu ve batı kısmı zemin+1 katlı, güney Kısmı zemin+2 katlıdır. Manastıra güneyden anıtsal bir kapıyla tonoz örtülü bir koridora girilir. Koridor yapının ortasındaki iç avlunun güney revağına ulaşmaktadır. Avlunun dört tarafı revaklarla çevrilidir ve revakların arkasında mekanlar sıralanmaktadır. Avlunun ortasında eski iki sarnıç vardır. Manastıra zaman zaman ekler yapılarak plan geliştirilmiştir. Patrik metropolit ve rahiplerin odaları manastırın kuzeyinde yer alır. Etrafı revaklarla çevrili iç avlunun kuzey güney ve batısı kilise müştemilatıdır ve burası günümüzde idari bölüm olarak kullanılmaktadır. Güneydeki odalar misafir ağırlama ve çalışma odaları olarak kullanılmaktadır. Kuzeyde manastırın mutfağı ve Meryamana Kilisesi bulunmaktadır. Batıda ise banyo tuvalet ve mutfak olarak kullanılan bölümler yer almaktadır.Avlunun doğusunda mekan içerisinde Azizler Evi bulunmaktadır. Aynı avlu içinde güney yönde merdivenlerle inilen Güneşe Tapanlar'a ait tapınak bulunmaktadır. Avlunun doğu revağının arkasında Mar Hanenya Kilisesi bulunmakta olup tek nefli olarak düzenlenmiştir. 493-518 yılları arasında Marhenanya adı ile bilinen kubbeli kiliseyi Süryani Oğulları; theodori ve theodosi adlı mimar kardeşler yapmıştır. Manastır çeşitli kiliselerden oluşmaktadır. Mar Hannonyu Kilisesinin güney duvarında Mar Hannanyu 'ya ait kök boya ile yapılmış fresk bulunmaktadır. Kilisenin apsisi derin tutularak içinde taştan yapılmış ikinci apsis yer almaktadır.Manastırın giriş revağının kuzey bölümünde iki nefli ve içinde iki vaftiz kurnası bulunan Meryem Ana Kilisesi bulunmaktadır. Kilisede bölgenin ilk matbaası bulunmaktadır. Avlunun kuzeyinden üst kata çıkılmaktadır. Seyyide Kilisesi: Manastırın kuzeyinde yer alır. 153 m2 lik bir alanı kaplamaktadır. Üst yapısı kiremitle kaplıdır. Batı yönünde bir eyvan bulunmaktadır. Eyvan duruş yeri olarak bilinir. Burada kuzey ve ön tapınakların döşemelerinde tahtadan yapılmış ve üzerinde Zebur'dan İsitrangili yazı ile yazılmışayetlerle birlikte gayet zarif apsisler vardır. Ayrıca bu kilisenin güney yönünde olgun olanların vaftizine ait geniş bir avlu yer alır. Ön tapınaklarında 1699 da kilisenin bir kısmını İkinci Patrik'in onarttığı bilinmektedir. Bodrum: Marhenenya Kilisesi'nin güneyinde ve kapısının önündedir. Giriş kısmında dikdörtgen şeklinde yontulmuş taşlarla kaplı ve 25 m alanı olan güzel hayvan resimleri vardır. Bu kilisenin üç tane öntapınağı vardır. Kuzey ve güneyde yer alanlar 1699 da tahtadan yapılmıştır. Ortadaki mihrap 1941 de yanmış mihrap yerine 1942'de sarı taşlardan ekler yapılmıştır.Güney ve kuzeyde ikişer tane batıda ise bir tane olmak üzere toplamda beş adet kapısı vardır. Kilisenin güneyinde 2.70cm. uzunluğunda 66cm eninde yenileştirilmiş Marhanenya'nın tabelası bulunmaktadır. Uzun bir süre harap olan kulenin üstü 1878 yılında Maden Metropolit'liğinin yardımı ile yenilenerek yeni bir kule yapılmıştır. Atalar Mezarlığı: Kilisenin doğu yönünde 40 m2lik alana sahip azizler evi adı ile tanınmış yüksek kubbeli mekandır. Kubbenin üst kısmı 1884 yılında yenilendiğinde içerisinde 7 mezar bulunduğu tespit edilmiştir.Üçü patriklere dördü metropolitlere ayrılmıştır. Kürsü Kilisesi: Seyyide Kilisesi'nin üzerinde 63 m2lik alana kurulan bir tapınaktır. Bu tapınağı 1696-1699 yılları arasında Sinnadüslerin toplanması için Marbitris adına patric Cercis inşa ettirmiştir.Mihrabın baş yönünde İncil ayetleri vardır. Tapınağın kuzeyinde (burada azizlerin kemikleri bozulmuştur.) diye Batı Süryanice kalemiyle bir yazıya rastlanır. Bu kilisede Mar Bitris ile Mar BBulus Mar Abay günlerinde ve kilise takdisi pazarında içinde ayin yapılıp namaz kılınır. Deyr'ü Zafaran!ın Bahçesi ve Ayanı: Deyrin güney-doğu tarafında ve 30 m uzaklığında bir bahçesi vardır. Bu bahçede rahiplerin ihtiyaçlarını gidermek için sebze ve meyve yetiştirilir. Bahçenin doğusunda 60m2 olan kare biçiminde yüksek ve çok güçlü bir eyvan bulunur. Bu eyvanın baş tarafında bir pınar vardır. Manastırın eyvanı 1853'de yapılmıştır. |
| Su |
VAR |
| Elektrik |
VAR |
| Isıtma |
YOK |
| Orjinal Kullanım |
|
| Bugünkü Kullanımı |
|
| Önerilen Kullanım |
|
| Tescil Kararı |
21.09.1979/A-1933 |
| Yayın Dizini |
|
| Ekler |
|
| Revizyon |
|
Görüntülenme Sayısı :
1854
Eklenme Tarihi :
27 Şubat 2013 Çarşamba
Güncellenme Tarihi :
27 Şubat 2013 Çarşamba