GÖK MEDRESE - Sivas
Kimlik
| Adı |
GÖK MEDRESE |
| Envanter No |
58-01-01/9 |
| Harita No |
19 M-I |
| Mah. Köy - Mevkii |
Gök Medrese Mahallesi SİVAS |
| Adres |
Gök Medrese Mahallesi SİVAS |
| Pafta |
21 |
| Ada |
289 |
| Parsel |
1 |
Koruma Durumu
| Koruma Derecesi - Anıtsal |
1 |
| Koruma Derecesi - Çevresel |
|
| Koruma Derecesi - Aykırı |
|
| Bugünkü Sahibi |
|
| Bakımından Sorumlu Olması Gereken Kuruluş |
Alan kuruluş tarafından bakımı yapılacaktır. |
Diğer Özellikler
| Yaptıran |
Sahib Ata Fahreddin Ali |
| Yapım Tarihi |
1271, H. 670 |
| Yapan |
Kaluyan el-Konevi |
| Kültür Dönemi |
|
| Kitabe |
Var |
| Vakfiye |
Var |
| Genel Tanım |
Açık avlulu, iki katlı, dört eyvanlı plan şeması gösteren bir medresedir. Giriş eyvanının sağındaki mescidin ve iki yan eyvanın firuze renkli çinileri bu medreseye Gök Medrese adını verdirecek kadar etkili olmuştur. Selçuklu sanatının en seçkin en abidevi anıtlarından biri olan Gök Medrese, süsleme sanatı ile mimarinin birbiriyle bütünleştiği nadide eserlerimizdendir |
Kullanım Durumu
| Koruma Durumu |
C |
| Taşıyıcı Yapı |
C |
| Üst Yapı |
C |
| Dış Yapı |
C |
| Süsleme Elemanları |
A |
| Rutubet |
C |
Ayrıntılı Tanımı
| Yapılan Onarımlar |
194 minarelerin şerefenin üst kısmı üst kısmı onarım görmüştür. |
| Ayrıntılı Tanımı |
Açık avlulu, iki katlı, dört eyvanlı plan şeması gösteren bir medresedir. Giriş eyvanının sağındaki mescidin ve iki yan eyvanın firuze renkli çinileri bu medreseye Gök Medrese adını verdirecek kadar etkili olmuştur. Selçuklu sanatının en seçkin en abidevi anıtlarından biri olan Gök Medrese, süsleme sanatı ile mimarinin birbiriyle bütünleştiği nadide eserlerimizdendir.
“Gök Medrese, özellikle anıtsal mermer taç kapısı ve cephesiyle XIII. Yüzyılın karakterini tam anlamıyla yansıtır. Medresenin doğu yönünde olması gereken ana eyvan yıkılmış; sonradan Müftü Seyyid Abdullah Efendi tarafından ahşap olarak yaptırılmıştır.
Girişin sağındaki mescit bölümünün firuze renkli çinilerinin büyük bir kısmı düşmesine rağmen ihtişamını korumaktadır. Mescit mihrabının çevre bordürleri koyu mavi, mor ve firuze renkli çinilerle çiçekli kufi tarzda yazılı ayet çevrelemektedir. 5.20 x 5.20 m iç ölçülerindeki kare planlı mescit kubbesinin onaltıgen kasnağına Türk üçgenlerinin yardımı ile geçiş sağlanmıştır. Üçgenler ve kubbede tuğla-çini mozaik birlikte kullanılmıştır. Onaltıgen kasnaktan sonra yarım küre kubbe eteğine çepeçevre üç hadis yazılmıştır. Çinilerle süslü mihrabın çevresinde kufi yazı ile âyetel-kürsi yazılıdır.
Gök Medrese’nin cephesi 31.25 m’dir. Taç kapı yaklaşık cephenin 1/3’ünü kaplamaktadır. Minarelerle birlikte yüksekliği 25 m olan taç kapı cepheden 1.80 m öne çıkmıştır. Medreseye 4 x 7 m boyutlarındaki bir kapıdan girilir. Giriş eyvanının üstü yıldız tonozla örtülüdür. Giriş eyvanının yanlarındaki karşılıklı iki kapıdan sağdaki medresenin mescidine, soldaki darü’l-kurra kısmına açılır. Minarelerine bu odaların içinden çıkılır. Mescit, dershaneye göre daha büyük yapılmıştır. Bu mekân bütünüyle üçgenli bir kuşak üzerine oturan kubbe ile örtülmüştür.
Her iki yanı revaklı avlunun ölçüleri 24.25 x 14.50 m. dir. Yedi açıklıklı revakların orta açıklıkları geniş olup bunların gerisinde yan eyvanlar, eş genişlikteki yan açıklıkların gerisinde de üçer adet sivri beşik tonozlu hücreler bulunur. Hücrelerin kapıları revak kemerlerine açılmaktadır.
Minare gövdelerinde iri eşkenar dörtgenler ile eski gelenek devam ederken, cephe yan kanatlarındaki iri sekiz köşeli yıldız dikkati çeker. Plastik sanatın şaheserlerinden olan taç kapıda mermer malzeme nedeniyle ışık-gölge değerleri genel görünüme katkıda bulunmaktadır. Plastik dekorlu yan kulelerin taç kapı bezemesiyle denge sağlamak amacıyla dekore edildiği düşünülebilir. Sırlı tuğla ve çini işçilikli minarelerle de berkitme kuleleri arasında bir denge aramasına gidilmiştir.
Taç kapıyı dış şeritlerden sonra üç yönden dönen bitkisel ve geometrik dekorlu bordürler çevrelenmekte; portal üzeri mermer malzemeli dendanlarla son bulunmaktadır. Bugün bu dendan motifli mermer taşlardan sadece iki tanesi minare diplerinde birer örnek olarak kalmıştır.
Minarelerin yücelttiği taç kapının iki yanında, içe açıklık ve aydınlık sağlayan mermer ve mukarnas kavsaralı iki pencere bulunmaktadır. Taç kapının solunda üç lüleli çeşmesi, üç dilimli kemeri, iki satırlık kitabesi ve üç yönü dolanan geometrik bordürüyle bir bakıma cephedeki simetriği bozmakta; ancak, cepheye zenginlik vermektedir.
|
| Su |
VAR |
| Elektrik |
VAR |
| Isıtma |
YOK |
| Orjinal Kullanım |
Okul |
| Bugünkü Kullanımı |
Kullanılmıyor |
| Önerilen Kullanım |
Sur |
| Tescil Kararı |
08.07.1977 TESCİL KARARI: A-646 |
| Yayın Dizini |
Sivas Şehri, Rıdvan Nafiz-İsmail Hakkı, İstanbul, 1928 |
| Ekler |
|
| Revizyon |
|
Görüntülenme Sayısı :
1630
Eklenme Tarihi :
04 Mart 2013 Pazartesi
Güncellenme Tarihi :
04 Mart 2013 Pazartesi