Birecik Kalesi, yüksek bir kaya kütlesinin üzerinde, Fırat Nehri geçişine ve Birecik Ovası’na hâkim bir mevkidedir. Kalenin yapım tarihi ile ilgili kesin bir bilgi yoktur. Surların bir kısmının Memluk Sultanı Kayıtbay tarafından yaptırıldığı mevcut kitabelerden anlaşılmaktadır.
Gravürün Yayımlandığı Kaynak: L’illustration: Journal Universel. Paris, 1857.
Bölgede Asur, Hitit, Roma, Arap, Artukoğulları, Haçlı Kontluğu ve Osmanlı hâkimiyeti olduğu bilinmektedir. Kale her dönemde tadil edilmiştir. Araplar, bu kaleden ötürü, yöre için Bireh, Osmanlılar da küçük kale anlamına gelen Birecik sözcüğünü kullanmışlardır.
Fotoğraf: M.Fatih Demirhan, 2007
Kesme taştan yapılmış olan kale eski hâlinden çok şey kaybetmiştir. Surların önemli bir bölümü yıkılmış ve günümüze ancak Mercan Kapısı ve Urfa Kapısı gelebilmiştir.
Kaynak: Gravürlerden Fotoğraflara Türkiye, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları