Çeşme Kalesi, Sultan II. Bayezid döneminde, 1508 yılında, Aydın Valisi Mir Haydar tarafından Mimar Ahmet oğlu Mehmet’e yaptırılmıştır.
Gravürün Yayımlandığı Kaynak: Comte de Choiseul-Gouffier. Voyage Pittoresque de la Grece. Paris, 1782-1822.
Kesme taştan 4 burçlu olarak inşa edilmiş olan kale, ilk yapıldığı dönemde deniz kenarında iken denizin doldurulması sonucu günümüzdeki yeri denizden uzakta kalmıştır. Evliya Çelebi, bu kalenin fiziki durumu, büyüklüğü, mimarisi ve kale içinde bulunan evler hakkında bilgi vermektedir.
Fotoğraf: M.Fatih Demirhan, 2007
17. yüzyılda yapılan deniz savaşlarında tahrip olan ve 18. yüzyılda restore edilen Çeşme Kalesi’nin yapım kitabesi günümüze kadar ulaşabilmiştir. Restore edilen kalenin içinde Çeşme Arkeoloji Müzesi yer almaktadır. Müze ilk defa 1965 yılında İstanbul Topkapı Müzesi'nden getirilen silahlarla silah müzesi olarak ziyarete açılmış olup 1984 yılına kadar böyle devam etmiştir. Müzede bulunan silahlar salondaki aşırı nemden dolayı oksitlenerek bozulmaya başladığından, İzmir Arkeoloji Müzesi ve Ödemiş Müzesi'ne devredilmiştir. Aynı teşhir salonunda, 1964 yılından beri devam eden Ildırı'daki Erythrai Antik Kenti'nde yapılan kurtarma kazılardan elde edilen eserler sergilenmektedir.
Çeşme Kalesi, UNECSO tarafından 2020 yılında Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dâhil edilmiştir.
Kaynaklar
Gravürlerden Fotoğraflara Türkiye, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü