Coğrafi İşaret: Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı

Tescil No: 305

Coğrafi İşaretin Türü: Mahreç İşareti

Kullanım Biçimi: Markalama

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:

Aile, Türklerde tarih boyunca önemli bir yere sahiptir. Göçebe ve yerleşik düzendeki yaşamlarında gelin alma-verme gelenekleri tarih boyunca önemli bir yer tutmuştur. Gelinin baba evinden getirdiği çeyiz göçebe kültüründe bohça ile taşınmıştır. Türklerin yerleşik hayata geçilmesiyle birlikte bohçalar sandık ile taşınmış ve evlerimizin önemli bir görsel eşyası haline gelmiştir.

Kahramanmaraş ilinde üretilen oyma çeyiz sandıkları oyma el işlemesi ve malzemesi ile diğer yörelerden farklılaşmaktadır. Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı ceviz ağacından yapılır. Ceviz ağacının nemli (yaş) olmaması için ilk önce kurutulur. Kahramanmaraş Çeyiz Sandığı 4, 6 ve 8 köşeli ve genellikle 100-52-63 (uzunluk-genişlik-yükseklik) santimetre ebatlarda üretilir.

Kahramanmaraş’ta 1980’li yıllara kadar sandığın kenarlarını birleştirmede kırlangıçkuyruğu tekniği kullanılmıştır. Daha sonra makine ile birleştirme yapılmaya başlanmıştır. Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı üretiminde mercimek tutkalı denilen reçine ve kemik tozu karışımından yapılan tutkal kullanılır. Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı oyma motifleri ve şekilleri tarihsel olarak çeşitlilik göstermektedir.

Üretim Metodu:

Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı ceviz ağacından yapılır. Ceviz ağacı istenilen ebatlarda kesilerek kurutulur. Böylece ağacın eğilmesi önlenmiş olunur. Yapılacak modele göre ağaç kesilir. Oyma işçiliği tamamen el işçiliğine dayanır. Günümüzde desenler makine ile çizilir ve özel el oyma aletleri ile üretimi yapılır. Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı’nda boya ve farklı renkler, süslemeler (taşlar), resimler kullanılmaz. Kahramanmaraş Oyma Çeyiz Sandığı istenilen özelliklerde üretilir ve sandığın kurtlanmaması için ağaç koruyucu ve verniklenmesi yapılır. Böylece ağacın rengi doğal bir kahverengi olur.
Eskiden tırnak, oluk, kalem olarak adlandırılan kendine özgü el yapımı aletler kullanılırdı. Günümüzde ahşap oyma el işçiliğinde kullanılan aletler ebatlarına göre çoğaltılmıştır. 

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.