Coğrafi İşaret: Nallıhan İğne Oyası

Tescil No: 325

Coğrafi İşaretin Türü: Mahreç İşareti

Kullanım Biçimi: Markalama

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri: 

İğne Oyası, iğneyle değişik biçimli veya düğümlü ilmekler oluşturularak ve bunlar birleştirilerek yapılan üç boyutlu bir el işidir. Ağırlıklı olarak takı ve süsleme amacıyla yapılan iğne oyaları bölgede genellikle kadınlar tarafından üretilen, uzun uğraşlar ve emekler sonucu ortaya çıkan bir el sanatıdır.

Tarihi ipek yolu üzerinde bulunan Ankara’nın Nallıhan ilçesinde iğne oyalarının üretimi ve kullanımı oldukça yaygındır. İpek Yolu'nun etkisiyle ilçede ipek kullanımı yaygınlaşmış ve ilk zamanlarda ipek iplikler kullanılarak yapılan iğne oyacılığı zaman içinde gelişmiştir. Ortaya çıkan özel iğne oyası teknikleri korunarak, zamanla farklı tür iplikler de kullanılarak günümüze kadar Nallıhan İğne Oyası şeklinde devam etmiştir. Nallıhan ilçesindeki ipek ipliğin üretiminin de etkisiyle başta kadınlar olmak üzere iğne oyacılığında ustalaşılmış ve bölgeye özgü teknikler geliştirilmiştir.

Nallıhan İğne Oyası'nın en önemli özelliği ipin bükülmesi tekniğinin kullanılması ve kökün hiçbir zaman tülbent ya da kumaş üzerine yapılmamasıdır. Nallıhan İğne Oyası'nda kullanılan “ip bükme” olarak adlandırılan yöntem, iğne oyası ister örtme üzerine ayrı bir kök şeklinde monte edilecek olsun istenirse ayrı motiflerle aksesuar olarak kullanılsın, sadece Nallıhan İğne Oyalarında kullanılan bir yöntemdir. Bu teknik İğne Oyası'na sert bir duruş vermektedir ve bu teknikle yapıldığı için Nallıhan İğne Oyaları yıkamaya oldukça dayanıklıdır. Nallıhan İğne Oyalarında herhangi bir sertleştirici kimyasal madde kullanılmadan doğal halinin muhafazası zorunludur.

Örtü üzerine işlenecek motiflerin zincir veya kök üzerine harici olarak yapılarak sonradan eklenmesi zorunludur. Bununla birlikte, Nallıhan İğne Oyası kendi köklerinin bulunması nedeniyle başka hiçbir kumaşa bağlı olmadan bağımsız bir şekilde de kullanılabilmektedir.

Nallıhan İğne Oyalarının yapımında genellikle meyve, yaprak, özel çiçekler gibi “bitkisel” motifler uygulanır. Bunların yanı sıra kelebek gibi “figür” motiflerine; çapkın bıyığı, saray süpürgesi gibi “sembolik” motiflere; sepet, çanta gibi “nesnel” motiflere ve çeşitli geometrik motiflere yer verilir. Bunların yanı sıra üreten kişinin yaratıcılığına bağlı olarak farklı desenler de oluşturulabilir.

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.