Yunan dilinde sarı anlamına gelen
Xanthos, ismini yakınlarındaki Xanthos nehrinden (Eşen Çayı) almıştır. Kentin akropolisinden elde edilen yüzey buluntuları, yerleşme tarihinin MÖ 8. yüzyıla kadar uzandığını ortaya koymaktadır. Xanthos kalıntıları arasında, kaya mezarları, lahitler, kule mezarları bulunmaktadır. Agora’nın kuzeydoğu tarafında bulunan anıt mezarın üzerinde, Likya dilinde yazılmış bilinen en uzun kitabede,
Kherei adlı Likya kralının serüvenleri anlatılmaktadır.
Gravürdeki lahit Likya’lı idareci Payava’ya aittir. Xanthos’un en güzel diğer iki eseri olan Nereidler Anıtı ve Harpy Lahdi ile beraber 19. yüzyılın ortalarında, Xanthos’da kazı çalışmaları yapan Charles Fellows tarafından İngiltere’de bulunan British Museum’a kaçırılan mezar, MÖ 5. yüzyıla tarihlenmektedir.
Gravürün Yayımlandığı Kaynak: Charles Fellows A Journal Written During an Excursion in Asia Minor, 1839
Günümüzde Xanthos’da bu lahitin yerine, fotoğrafta görülen bir başka lahit koyulmuştur.
M.Fatih Demirhan, 2006
Xanthos’daki mezarların kabartmalarının çoğu British Museum’da bulunmaktadır.
Kaynak: Gravürlerden Fotoğraflara Türkiye, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları