Anadolu topraklarındaki ulaşımı en zor antik kentlerden biri olan Mnara (Marmara), Antalya’nın Kemer ilçesi sınırları içinde yer alan; yaklaşık 1400 metre rakımlı Kavak(lı) Dağı’nın zirvesinde, oldukça yüksek bir kayalık tepe üzerine konumlanmıştır. Antik kent Doğu Likya’nın önemli bir bölümünü kontrol edebilecek ve Side’ye kadar tüm Antalya Körfezi'ni çıplak gözle görmeyi sağlayan bir konuma sahiptir.

Kent tarihi hakkında bilgiler çok kısıtlıdır. Mnaralıların Phaselislilerin mahsullerini yağmaladıkları ve zarar verdikleri ve Asya seferi sırasında kışı Phaselis’te geçiren Büyük İskender’in kenti zapt ettiği antik kaynaklarda anlatılmaktadır.

Birçok yapının özelliklerine göre yerleşimin Helenistik Dönem'de kurulduğu ve Roma Dönemi içinde de iskân gördüğü; erken Bizans Dönemi'nde yerleşimin küçüldüğü ve 8’inci yüzyılda terk edildiği kentteki bulgulardan anlaşılmaktadır.

Helenistik Dönem’de bağımsız bir polis olan Mnara, Miliarium Lyciae’de anılan “Mnarşke” bölgesinin de merkezidir. Kent çok sarp, ulaşılmaz kayalık akropol ve eteğindeki yapı kalıntılarından oluşur. Tepenin doğal ulaşılmazlığı nedeniyle ihtiyaç duymadıklarından olsa gerek, sur kalıntılarına rastlanmamıştır. Sadece tepenin alt kotunda denizi ve vadiyi gören noktada kule benzeri bir kalıntı görülmüştür.

Mnara’daki kalıntılar doğu-batı doğrultusunda sıralanmaktadır. Zirvenin güneyi taş ocağı olarak değerlendirilmiştir. Güneydoğu’da üç basamakla çıkılan önde dört sütunlu, zengin kalkan tasvirleri olan, tamamen mermerden yapılmış bir tapınak bulunmaktadır. Tapınağa birçok heykel hediye edildiği, yüzeydeki heykel parçacıklarından anlaşılmaktadır. Tapınağın batısında büyük bir sarnıç ve Heroon olduğu tahmin edilen yapı kalıntıları bulunmaktadır. Tapınağın kuzeydoğusunda ise neredeyse zirvede iki yanı uçurumla sona eren, sahne binası olmayan, dini törenlerin yapıldığı teatral bir yapı vardır. Kentin kuzeybatısında teras duvarları ile desteklenmiş agora ve Bouleuterion (meclis binası) olduğu düşünülen yapı kalıntılarına rastlanmaktadır.

Arkeoloji meraklılarının yanı sıra doğa yürüyüşçüleri için de unutulmaz bir deneyim vadeden antik kente ulaşmak epey zor olabilir; ancak sedir ormanları arasında yapılacak yolculuk sonunda ziyaretçileri muazzam manzaralar karşılamaktadır.

Kaynaklar

“Mnara-Marmara (Kavaklıdağ)”, https://likyayolu.ktb.gov.tr/TR-236475/pafta-30-ovacik---goynuk-kanyon.html, 2023.

Nevzat Çevik, “Lykia Kitabı”, Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü, Antalya 2015, s. 494-498.