Rezene (Foeniculum vulgare) maydanozgiller (Apiaceae) familyasından iki metreye kadar boylanan iki yıllık kokulu otsu bir bitkidir. Karamanlı’da yetiştirilen rezenenin yaprakları saplı ve tüysüz, gövdesi dik, içi boş silindir şeklindedir. Rezenenin çiçekleri uzun saplı ve bileşik şemsiye durumundadır. Meyveleri silindir şeklinde tüysüz ve yeşilimsi esmer renktedir. Sulamanın yapıldığı barajların çoğunlukla bölgede bulunan doğal kaynak sularından gelen yüksek minarelli sularla beslenmesi bitkilerdeki protein ve yağ oranlarının yükselmesine katkı sağlar. Böylelikle hem ürünün verimi artar hem de sulamanın çevreye verdiği olumsuz etki azaltılarak tarım alanlarının korunması sağlanır.
Karamanlı Rezenesi element ve enerji değerlerinin yanı sıra uçucu yağ oranlarının ve uçucu yağ bileşenlerinin yüksek olması nedeniyle ilaç ve gıda sanayinde tercih edilir. Bölgede üretilen rezeneler bitki ve tohumları birlikte bir bütün halinde ambalajlanıp tüketildiği gibi işlenerek sadece tohumları ile veya ilaç ve diğer gıda sanayinde tercih edilir. Bölgede üretilen rezeneler bitki ve tohumları birlikte bir bütün halinde ambalajlanıp tüketildiği gibi işlenerek sadece tohumları ile veya ilaç ve diğer gıda sanayinde farklı türevlerde kullanılır.
Karamanlı ilçesinde üretilen Karamanlı rezenesinin ekimi, ocak ayının son haftası veya şubat ayının ilk haftalarında (mevsimsel faktörlere bağlı olarak) ekim yapılacak olan tarlanın pullukla sürülüp ardından kazayağı ve diskaro ile toprağın hazır hale getirilmesi ile başlar. Nisan ayının ilk haftası ile mayıs ayının ilk haftası arasında dekara yaklaşık 1,5 kg olacak şekilde elle serpme veya makine ile ekim yapılır. Ekim dönemi ve bitkinin çıkışına bağlı olarak nisan ayının sonunda başlayan yabancı otla mücadele mayıs ayının sonuna kadar devam eder.
Sulamanın yapıldığı dönemlerde bitki boyu yükselmeye başladığından yabani otlarla mücadele çok fazla gerekmemekle birlikte çapalama döneminde boyu bitki boyuna gelmiş yabani otlar bulunuyor ise bu otlar elle yolunarak bitkiden uzaklaştırılır. Ağustos ayının ikinci haftasından itibaren ürünün hasadına başlanır. Mevsimsel faktörlere bağlı olarak hasat dönemi eylül ayının ilk haftasına kadar devam edebilir. Uygun olan zaman diliminde hasadı yapılan Karamanlı rezenesi; temiz, kuru ve havadar bir ortamda istenilen kuruluğa ulaşıncaya kadar kurutulur. Kurutma sırasında ürünler birkaç defa kontrol edilerek yapraklarından ve ince dallarından daha geç kuruyan sap (ana gövde) kısımlarının istenilen kurulukta olması sağlanır. Bu kurutma süreci yapılırken kesinlikle yağmur suyuna maruz bırakılmaz ve kuru bir ortamda tutularak hasat süreci tamamlanır. Hasadı tamamlanan ürün yerle temas etmeyecek ve hava alacak biçimde uygun torbalara konularak kuru ve nemsiz bir ortamda depolaması yapılır.
Karamanlı Rezenesi, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından, 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 21.05.2018 tarihinden itibaren korunmak üzere 04.01.2021 tarihinde coğrafi işaretli ürün olarak tescil edilmiştir.
Kaynak:
Türk Patent ve Marka Kurumu
https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/5b8bd5c4-a079-43b2-aabb-f97b3c455faa.pdf