Sultan Ahmed Camii ve Külliyesi, İstanbul’un Fatih ilçesinde yer almaktadır. Eser, Sultan I. Ahmet tarafından dönemin başmimarı Sedefkar Mehmet Ağa'ya yaptırılmıştır. Mimar Sinan’ın yetiştirdiği önemli mimarlardan biri olan Mehmet Ağa, külliyenin yapımını 1609-1620 yılları arasında tamamlamıştır.
Sultan Ahmed Camii külliyesiyle birlikte, İstanbul’daki en büyük yapı komplekslerinden biridir. Külliye ilk yapıldığında cami, hünkâr kasrı, sıbyan mektebi, medrese, arasta, hamam, dârüşşifâ, imâret-i âmire, han, dârülkurrâ, türbe, tabhâneler, sebiller, çeşmeler, dükkânlar, odalar, mahzenler, kahvehane ve evlerden oluşmuştur. Külliyeyi oluşturan bu yapıların çoğunluğu günümüze ulaşabilmiştir.
TGM
Sultan Ahmed Camii, duvarlarında yoğun olarak kullanılan göz alıcı mavi renkli çiniler nedeniyle yaygın olarak Mavi Cami (Blue Mosque) olarak da bilinmektedir. Camide zengin çini, kalem işi, ahşap, taş ve madenî süslemeler görülmektedir. İznik ve Kütahya merkezlerinden gelen çiniler sır altı tekniğinde yapılmışlardır. Camide toplam 21 bin 43 adet çini, çoğunlukla natüralist desenlerden oluşan elliden fazla değişik kompozisyon içinde kullanılmıştır.
Camide, klasik Osmanlı mimarisinin revaklı avlulu plan şeması görülür. Büyük dış avlusu kuzeye ve doğuya üçer, batıya ve güneye ikişer kapıyla açılmaktadır. Caminin ibadethane bölümü 64x72 metre boyutlarındadır. 43 metre yüksekliğindeki merkezi kubbesinin çapı 23,5 metredir. Cami, altı adet minaresiyle o zamana kadar denenmemiş bir düzenlemeye sahiptir. Küfeki taşıyla inşa edilmiş minarelerin dördü harimin köşelerine, ikisi ise avlunun köşelerine yerleştirilmiştir.
TGM
Padişahın namazdan önce ve sonra bir süre dinlendiği ve görüşmelerini yürüttüğü hünkâr kasrı, Osmanlı mimarisinde ilk defa bu camide görülmektedir. Caminin güneydoğu köşesinde yer alan çift katlı hünkâr kasrı günümüzde
Halı Müzesi olarak hizmet vermektedir.
Sultan I. Ahmet'in türbesi de cami külliyesinin bir parçasıdır. Medresenin kuzeyine inşa edilmiş olan türbe, dârülkurrâ ile birlikte ayrı bir avlu içinde yer almaktadır. Türbede ayrıca Mahpeyker Kösem Sultan, II. Osman ve IV. Murad ile hanedan ailesine ait toplam otuz altı sanduka bulunmaktadır.
“İstanbul’un Tarihi Alanları”, 1985 yılında Unesco Dünya Mirası Listesi’ne eklenmiştir. Bu başlık altında tanımlanan dört bölgeden biri Sultanahmet Kentsel Arkeolojik Sit Alanı’dır. Sultan Ahmed Camii, bu alanın sınırları içindeki çok sayıda önemli tarihi yapıdan biridir.
Kaynaklar:
İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Ansiklopedisi web sitesi. “Sultan Ahmed Camii ve Külliyesi.”