­
­ KERTENKELE İLE İLGİLİ BATIL İNANÇLAR | Kültür Portalı

Kertenkele İle İlgili Batıl İnançlar - Şırnak

İnanışlar

Şırnak ilinin kuzey bölümü coğrafik yönden dağlık bir bölge özelliği taşır. Böyle olunca da, çağlardan beri coğrafya ile bütünleşmiş çocukluk hurafeleri gelişmiştir. Bunlardan biri de kertenkele ile ilgili olanlardır. Kertenkeleler kayalık yerleri çok seven ve genellikle buralara yaşamak için mesken tutan sürüngenlerdir. Bu özelliğinden dolayı, Beytüşşebap İlçesi coğrafyasında çokça kertenkele bulunur. Yazın havalar sıcak geçtiğinden ve özellikle güneye bakan kayalık yamaçlar daha sıcak olduğundan kertenkeleler yüksek taşlara çıkar ve serinlemeye çalışırlar. İşte tam bu esnada çocuklar kertenkeleleri gördüğünde birbirlerine “ağzını kapatın...! aksi halde kertenkeleler dişlerimizi sayar ve ölürüz” diyerek, ağızlarını kapatır ve kaçarlar.

Kertenkelelerle ilgili bir diğer boş inanç, bu sürüngenlerin güneşe tükürmeleri ile ilgili inançtır. Bu inanca göre kertenkeleler kayalıklar üzerinde güneşe karşı duruşları ve dillerini güneşe karşı çıkarıp yutkunma hareketleri tanrıya olan inançsızlıkların bir ifadesidir. Kertenkele ile güneş arasındaki bu ilişkiyi, yörenin çok eski bir inanç sistemi olan Zerdüştlüğe bağlayabiliriz. Zerdüşt inancında ışığın ve güneşin kutsallığına karşı kertenkelenin “tükürme” şeklindeki yorumu yörede hakaret olarak algılanmasına neden olmuştur.

Kaynak: Şırnak Valiliği, 2012, Şırnak Kültür Envanteri, 2. baskı, Ankara, Anıt Matbaacılık

Görüntülenme Sayısı : 4075    Eklenme Tarihi : 10 Şubat 2013 Pazar    Güncellenme Tarihi : 24 Kasım 2021 Çarşamba