MÖ IV. yüzyılda Pergamon akropolü dışında sağlık tanrısı Asklepios adına kurulmuş bir tedavi merkezi bulunmaktadır. Burası gelişmiş mimari düzeni, uygulanan tedavi yöntemleri ile Batı Anadolu’nun en önemli tedavi merkezi unvanına sahipti.
Fotoğraf: Official Turkish Museums
Asklepion’un günümüze kalan kalıntıları MS II. yüzyılda Roma İmparatoru Hadrian tarafından yaptırılan düzenlemelere aittir. Asklepieion, kuruluş tarihinden daha erken dönemlerde de kutsal alan olma özelliğini göstermektedir. Ancak gelişimi MÖ IV. yüzyıldan itibaren başlar.
Fotoğraf: Official Turkish Museums
Kutsal Alana giriş Via Tecta denilen 1 km uzunluğunda üstü örtülü ve son bölümü sütunlu yol şeklinde olan kutsal yol ile sağlanmaktaydı. Yol bitiminde anıtsal giriş (propylon), girişin sağında kütüphane salonu, girişin solunda ise Zeus Asklepios’a adanmış tapınak yer alır.
İlüstrasyon: Aziz Yavuzdoğan
Anıtsal girişten sonra büyük şölen avlusu bulunur. Avlunun kuzey, güney ve batı yönleri sütunlu galeriler ile çevrilidir. Kuzeybatı köşesine bitişik 3.500 kişilik tiyatrosu, batı galerisinde batıya doğru genişletilen galerisi, güneyinde büyük (ziyafet) salonu ve güney köşesinde latrinler (tuvalet) bulunmaktadır.
Fotoğraf: Cihancan Sezgin
Avlunun güneydoğu köşesinde ise alt yuvarlak yapı denilen tedavi binası yer almaktadır.
Fotoğraf: Official Turkish Museums
Büyük avlunun batı kısmında kutsal su kaynakları, erken döneme ait tapınak ve uyku odalarının temel kalıntıları mevcuttur.
Fotoğraf: Official Turkish Museums
Asklepion sağlık merkezinde uygulanan tedavi yöntemleri hakkındaki bilgileri antik dönemin ünlü söylev ustası Aelius Aristides’ten öğrenmekteyiz. Aristides, Asklepion’da tedavi görmüş ve burada uygulanan tedavi yöntemlerini “Hieroi Logoi” adlı eserinde ayrıntılı bir şekilde anlatmıştır. Uyku odalarında hastaların istihare uykusuna yatırılması, su sesi, çamur kürü, şifalı su, hacamat, açlık tokluk kürleri, terapi ve müzik dinletisi gibi çeşitli yöntemlerle hastalıklar tedavi edilmeye çalışılmıştır. Antik dünyanın en önemli sağlık kentlerinden birisi olan Pergamon, eczacılığın babası olarak bilinen Hekim Galenos’un da memleketidir. Galenos burada gladyatörlerin ve Roma krallarının bakımı üstelenmiş olup farmakoloji alanında önemli tespitler yapmıştır.
Fotoğraf: Official Turkish Museums
Asklepion kutsal alanı Roma Dönemi’nde gerek mimarisi ve mimarisinin gelişmiş kompleks düzeni, gerek hastalıklara karşı uygulanan tedavi yöntemleri, burada hizmet veren hekimleri, bu hekimler arasında bulunan Pergamonlu Galenos’un geliştirdiği iyileştirici yöntemleri açısından Epidaurus ve Kos’taki çağdaşı olan diğer tedavi merkezleri arasında önemli bir konuma gelmiştir.