Kırmızı Medrese Cizre Beyliği döneminde II. Han Şeref Bey tarafından 14. yüzyılda yaptırılmıştır. Kırmızı tuğlalardan yapıldığı için Kırmızı Medrese adını almıştır. Dönemin bölge alimlerinin yetiştiği yüksek öğrenim kurumu görevi üstlenmiştir.
Mahmut Peynirci
Medrese Dağ Kapı Mahallesi'nde, şehrin batısındaki sur kalıntılarının üzerine inşa edilmiştir. Medrese farklı dönemlere tarihlenen önemli diğer pek çok yapının da bulunduğu bir alan içinde inşa edilmiştir.
Mahmut Peynirci
Örneğin, yapının güneyinde Hz. Nuh Tufan’ından sonra inşa edildiğine inanılan Hz. Nuh Türbesi ile İslâm âlimi Cizreli meşhur mucit İsmail Ebu’l İzzel-Cezeri’ye ait türbe yer almaktadır. Daha güneyde Mîr Abdal Medresesi ve Mem û Zîn Türbesi ve güneydoğuda Cizre Ulu Camii bulunmaktadır.
Mahmut Peynirci
Kırmızı Medrese, medrese, mescit ve türbe gibi üç ayrı binanın ustalıkla birbiriyle ilişkilendirilerek bir araya getirildiği bir külliyedir.
Mahmut Peynirci
Yapı, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı olup açık avlulu tipte ve iki eyvanlıdır. Giriş eyvanı doğu duvarın ortasında ve bu eyvanın karşısında batıda öğrenci odalarının merkezinde ana eyvan bulunmaktadır.
Mahmut Peynirci
Dört yanı revaklarla kuşatılmış avlunun güney kanadı mescit, baş müderris odaları ve türbeye, diğer kanatları ise müderris ve öğrenci odalarına ayrılmıştır.
Mahmut Peynirci
Yapının en özenilerek yapılmış bölümleri güneydeki mescit, baş müderris odası ve türbedir. Mescit, türbe ve medresenin diğer bölümleri birbiriyle hem kapılarla ilişkilendirilmiş hem de üslup açıdan birbirini bütünleyen teknik özelliklere ve bezemelere sahiptirler. Bu nedenle kompleksin bir bütün olarak aynı tarihte yapıldığı söylenebilir.
Kaynaklar
Açıkyıldız Şengül, Birgül (2014). "Cizre Kırmızı Medrese: Mimari, İktidar ve Tarih", Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi.
Cizre Kaymakamlığı
Şırnak İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü