Paperon Kalesi olarak da bilinen Çandır Kalesi, Mersin’in Toroslar ilçesinde yer alır. Orta Çağ’a tarihlenen yapı, Ermeni kaleleri arasında mimari açıdan en zengin ve tarihi en karışık olanıdır. Buranın Bizans kalesi Papirion (Papurion) olabileceği de ileri sürülmektedir. 14. yüzyılın ortalarında kısa bir süre Karamanoğulları tarafından işgal edilen kalenin, aynı yüzyılın sonlarında Memluklerin eline geçtiği bilinmektedir.
Kaleye iki aşamalı bir merdivenle çıkılır. Güneybatı tarafında kısmen yontulmuş bir kapıdan doğal bir su havzasına giden merdivenler görülmektedir. Bu oyuk bir sarnıca dönüştürülmüştür. Batı tarafına bu sarnıca su taşımak için kemer yapılmıştır. İlk merdiven basamaklarının olduğu yerin doğu tarafı bir duvarla korunmuştur. Ancak bu duvar yıkıldığı için yerine demir korkuluk yapılmıştır. Merdivenin birinci kısmının sonunda yuvarlak pervazlı bir kapı, sonra da bir koridor görülür. Bu koridorun duvarları uçurumun kenarına dayanmıştır. Pek rastlanmayan bir özellik olan koridorlu ve merdivenli bu giriş tarzı, Dağlı Kalesi’nde de uygulanmıştır.
Kale içerisinde, kuzeybatıda, bir kilise kalıntısı ve iki katlı bir yapı kompleksi yer almaktadır. Yapı kompleksine ait büyük odalar arasında kemerli geçiş kapıları, sağlam durumda olan diğer odalardaki süsleme unsurları ve boya izleri hala görülebilmektedir. Üst kat odalarına küçük bir merdivenle çıkılmaktadır. Bu katta kuzeybatı kenardan güneye doğru ilerleyen yapıların tahrip olduğu görülmüştür, Ayrıca bütün bu yapı kompleksini çevreleyen geniş alanın duvar kalıntılarına da yer yer rastlanmaktadır. Kilisede bulunan taş işçiliği 11. yüzyılın özelliklerini taşımaktadır. Apsis kenarlarındaki yan odaların iki katlı olması bölgede pek görülmeyen bir özelliktir. Çok tahrip olmuş kilisedeki taşlarda yer alan motifler görülmeye değerdir ve kalenin doğusunda yer alan Kızlar Manastırı’ndaki kilise ile benzerlik göstermektedir. Kaleye ait diğer yapı grupları yoğun bitki örtüsünden görülemese de tespit edildiği kadarıyla güneydoğu kesimde sivil halkın ikamet ettiği bazı yapı kalıntıları, tahrip olmuş bir kilise kalıntısı, sarnıçlar, duvar kalıntıları ve bir lahit bulunmaktadır.
Kaynak: Mersin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
Mersin Gezilecek Yerler
Kale
Doğa-Kültür Turizmi
Mersin’in 40 kilometre kuzeyinde, Çandır Köyü’nün kuzeybatısında, Ayvagediği Yaylası’nın 7 kilometre doğusundadır. 1450 metre yükseklikteki bir platonun üzerine kurulmuştur. Kaleye gidiş yolu stabilizedir.
Çandır Köyü Ayvagediği Beldesi Toroslar / Mersin