Karaman İl sınarları içerisinde, Süleymanhacı köyünde yer alan Pınarbaşı höyüğünde yapılan kazıların ilk verilerine göre, Karaman ve çevresinin M.Ö.8000 yıllarında yerleşik iskana sahip olduğu ortaya konulmuştur. İl Hititler zamanında bir askeri ve ticaret merkezi olmuş, daha sonra Firigya ve Lidya’lıların egemenliğine geçmiştir. M.Ö.322’de Yunan Kralı Ferdikkos ve Flippos’un işgaline ve talanına uğramıştır. Bizans devrinde Hıristiyanlığın önemli şehirlerinden olan Karaman’da bu döneme ait Karadağ üzerinde Binbir Kilise olarak bilinen ören yerinde birçok kilise, manastır, bazilika ve şapel bulunmaktadır. Yine Ekinözü Köyünde bulunan Derbe ve Taşkale Kasabası yolunda bulunan Manazan Mağaraları bu dönemin önemli yerleşim yerleridir.
Karaman’da Anadolu Selçuklu Devletinin zayıflamasından ve yıkılmasından sonra Nure Sofi tarafından girişimler başlatılarak Kerümiddin Karaman Bey tarafından 1256 yılında bağımsız Karamanoğlu Beyliği kurulmuştur. 1264 yılında Karamanoğlu Beyliğinin başına Karamanoğlu Mehmet Bey geçer, öteden beri Arap ve Fars kültürünün etkisi altında kalan Türk Dilinin aslına kavuşması yeniden devlet dili olması için 13 Mayıs 1277 yılında “Bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda, meclislerde ve seyranda Türkçeden başka dil kullanmaya...”diyerek ünlü fermanını yayınlamıştır. Karamanoğulları OĞUZ’ların SALUR boyuna mensupturlar. Anadolu Selçuklu Devletinin 1308 yılında yıkılmasından sonra Karamanoğulları, Konya ve çevresine tamamen hakim olmuşlar; Selçuklu devletinin başkentine sahip oldukları için bu devletin mirasına sahip çıkarak, Anadoluda siyasi birliği sağlamaya çalışmışlardır. Topraklarını Akdenize kadar genişleten Karamanoğulları 14. Yüzyılda Anadolunun en güçlü beyliği haline gelmiştir. Dönemin diğer güçlü Beyliği olan Osmanoğullarının güçlenmesi, Osmanlı Devletinin kurulması sonucunda 1467 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı Devletine katılmıştır.
Karaman’daki yerleşim Paleolitik, Neolitik ve
Kalkolitik çağlara kadar uzanmaktadır. Roma döneminde, Hıristiyanlığın
gelişmeye başladığı sıralar, önemli merkezlerden biri olan Karaman ve yöresi
Bizans döneminde de bu önemini korumuştur. Karaman’ın daha önce Laranda olan
adı, Türk egemenliği altında Larende’ye dönüşmüştür. 1235 yılında Karamanoğlu
Beyliği’nin temelleri atılmış ve 12.yy. ortalarında Karamanoğlu Beyliği
kurulmuştur. 13.yy.başlarında, Karamanoğulları Laranda’yı merkez yapmışlar ve
kendi adlarından dolayı buraya, Cumhuriyet döneminde Karaman adı verilmiştir.